Yıpranma payında yeni dönem: SGK erken emeklilikte kapsamı genişletti
Sosyal Güvenlik Kurumu, fiili hizmet süresi zammı uygulamasını genişleterek zor koşullarda çalışan milyonlarca kişiye erken emeklilik yolunu açtı. Yeni sistemle daha fazla meslek grubu yıpranma payı alacak.
Fiili hizmet süresi zammı nedir?
SGK tarafından uygulanan Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHZS), halk arasında bilinen adıyla “yıpranma payı”, zor, tehlikeli ve yıpratıcı işlerde çalışanlara tanınan özel bir erken emeklilik hakkıdır. Bu sistemle çalışanlar, normal prim günlerine ek olarak her yıl 60, 90 veya 180 gün ekstra prim kazanabiliyor. Aynı zamanda emeklilik yaşından en fazla 3 yıl indirim yapılabiliyor.
Bu uygulama, çalışanların mesleklerinin zorluk derecesine göre hem daha erken yaşta emekli olmasını hem de daha yüksek emeklilik maaşı ve ikramiyesi elde etmesini mümkün kılıyor.
Hangi meslek grupları erken emeklilikten yararlanabiliyor?
Güncel düzenlemelere göre 20’den fazla meslek grubu yıpranma payından faydalanabiliyor. Bu meslekler arasında:
-
Maden işçileri
-
Askeri personel ve polisler
-
Cezaevi görevlileri
-
Sağlık çalışanları
-
Medya mensupları (gazeteci, kameraman vb.)
-
Radyoaktif ortamda çalışanlar
-
Demir-çelik, cam ve döküm sanayi işçileri
-
El dokuma ustaları
gibi ağır koşullarda çalışan bireyler bulunuyor. Bu meslek gruplarına yıllık olarak ek prim süresi tanınıyor ve emeklilik yaşları düşürülüyor.
Prim ve yaş şartları nasıl uygulanıyor?
SGK Uzmanı İsa Karakaş, yaptığı açıklamada, yıpranma payı sisteminin SSK (4A), Bağ-Kur (4B) ve Emekli Sandığı (4C) kapsamında çalışan tüm bireylere açık olduğunu belirtti. Sisteme göre:
-
SSK’lılar için: 7000 gün prim
-
Bağ-Kur ve memurlar için: 9000 gün prim
şartı bulunuyor. Özellikle 2008 öncesi sigorta girişi olan çalışanlar, bu avantajlardan daha erken ve kolay şekilde yararlanabiliyor. Çünkü bu dönemde kazanılan yıpranma süresi, doğrudan emeklilik yaşından düşülüyor.
Ek prim ve maaş avantajı birlikte geliyor
Yıpranma süresi sadece erken emekliliğe değil, aynı zamanda emeklilik maaşı hesaplamalarında da avantaj sağlıyor. Prim gün sayısına eklenen bu süre, emekli ikramiyesi ve aylık bağlama oranlarını olumlu yönde etkiliyor. Ayrıca ağır iş yüküne karşılık bir nebze olsun sosyal güvenlik avantajı sağlamayı amaçlıyor.
SGK’nın bu kararı, hem çalışan sağlığını gözeten bir sosyal adım olarak görülüyor hem de uzun yıllardır beklenen bir hak düzenlemesi olarak değerlendiriliyor. Uygulamaya dair detaylı bilgiler SGK’nın resmi internet sitesi ve sosyal medya kanalları üzerinden takip edilebilir.
