SSK’dan Erken Emeklilik İçin Uyarı! Yeni Düzenleme Yapıldı

Türkiye’de bazı mesleklerde çalışanlar için erken emeklilik fırsatı sunan “yıpranma payı” uygulaması, çalışanların sosyal güvenlik haklarını güçlendiren en önemli mekanizmalardan biri olmaya devam ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülen sistem, özellikle tehlikeli ve yıpratıcı işlerde çalışanların hem prim gün sayılarını artırıyor hem de emeklilik yaşını düşürüyor.

Son yıllarda sağlık çalışanlarının da kapsama alınmasıyla birlikte, yıpranma hakkı verilen mesleklerin sayısı 20’nin üzerine çıktı. SGK Başmüfettişi İsa Karakaş, uygulamanın ayrıntılarını açıklayarak çalışanların bu haktan nasıl faydalanabileceklerini ve emeklilik sürecine etkilerini anlattı.

YIPRANMA PAYI VE ERKEN EMEKLİLİK AVANTAJI

Yıpranma payı, özellikle polis, asker, madenci, sağlık çalışanı gibi meslek gruplarında görev yapanlara tanınıyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesi, hangi mesleklerin bu kapsama girdiğini ve ek hizmet sürelerini net biçimde tanımlıyor.

Uygulamada, her 360 günlük çalışma karşılığında 60, 90 ya da 180 gün ek süre sigortalılık süresine ekleniyor. Bu sayede hem prim günleri artıyor hem de emeklilik yaşı kademeli olarak geriye çekiliyor. Örneğin, kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaş sınırı, yıpranma payı ile daha erken yıllara düşebiliyor. SGK öncesi dönemlerde kazanılan yıpranma hakları da prim gününe yansıtılabiliyor, böylece 2008 öncesi hizmetler de emeklilik avantajına dönüşüyor.

HESAPLAMA FORMÜLÜ VE EK AVANTAJLAR

Yıpranma payı hesaplamasında öne çıkan kavram, Fiilî Hizmet Süresi Zammı (FHSZ). Bu düzenleme kapsamında çalışanların ek süreleri, en fazla 5 yıl olacak şekilde prim günlerine ekleniyor. Ayrıca, bu ek sürelerin yarısı emeklilik yaşından düşülüyor, böylece çalışanlar daha erken yaşta emeklilik hakkı elde ediyor.

SGK mevzuatına göre hesaplama, 360 gün çalışmaya karşılık gelen ek gün katsayıları üzerinden yapılıyor. Uzmanlara göre, bu düzenleme uzun yıllar riskli işlerde çalışanlar için büyük avantaj sağlıyor.

Yıpranma payında bir diğer önemli nokta, engelli çocuğu olan kadın sigortalılar. Ağır engelli çocuğu bulunan kadın çalışanların prim günlerinin dörtte biri toplam gün sayısına ekleniyor. Bu düzenleme, kadınların emeklilik sürecinde ek kolaylık sağlıyor ve daha erken emekli olmalarına imkân tanıyor.

Uzmanlar, erken emeklilik planı yapan çalışanların SGK mevzuatını yakından takip etmesi gerektiğini vurguluyor. Yıpranma payı ve fiilî hizmet süresi zammı uygulamaları, sadece erken emeklilik avantajı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda çalışma motivasyonunu artıran sosyal güvenlik destekleri arasında yer alıyor.