Bir zamanlar yılın en büyük alışveriş çılgınlığı olarak anılan Black Friday (Kara Cuma), ABD’de artık eski heyecanını ve kalabalığını aratıyor. Dev indirimlerde mağaza kapılarında uzun kuyruklar, birbirini ezmeye çalışan tüketiciler ve tükenen stoklar, yerini sessiz ve temkinli bir alışveriş dönemine bırakmış durumda. CNBC’nin analizlerine göre Black Friday, perakende sektörü için artık büyük bir hayal kırıklığına dönüşüyor.
ABD’de Artık “Fırsatlar” Eskisi Gibi Cezbetmiyor
Şükran Günü sonrası başlayan alışveriş döneminde tüketiciler mağazalara daha az gidiyor, harcamalarını çevrim içi platformlara kaydırıyor.
-
Mağaza ziyaretçi trafiği son yıllarda neredeyse sabit kaldı.
-
Promosyonlar artık tüm sezona yayıldığı için tüketiciler “Acaba daha iyi indirim olur mu?” diye bekliyor.
-
Birçok marka indirimleri eylül ve ekim ayına kadar çekti; bu da Black Friday’in etkisini “sulandırdı”.
Sears Canada’nın eski CEO’su Mark Cohen, etkinliğin içinin tamamen boşaldığını söyleyerek, “Eskiden Black Friday fiyatı bir ürünün hayatında görebileceğiniz en iyi fiyattı. Şimdi promosyonlar tatil yaklaştıkça daha da iyileşiyor” dedi.
Çevrim İçi Alışveriş Tepe Noktasına Çıktı
Perakendeciler artık fiziksel mağaza performansına değil, çevrim içi trafiğe odaklanıyor.
-
Walmart, Target ve Macy’s gibi perakende devleri promosyonlarını farklı haftalara dağıtıyor.
-
Georgia Eyalet Üniversitesi’nden Prof. Denish Shah, “Eskiden mağaza önlerinde kuyruklara girerdik, şimdi evlerde telefonla alışveriş yapılıyor” diyor.
Placer.ai verilerine göre, Black Friday mağaza ziyaretleri 2021’den bu yana artmıyor, sadece yıl ortalamasına göre yüksek kalıyor.
Türkiye’de İndirimlere Enflasyon Freni
ABD’de tüketici ilgisi azalırken Türkiye’de Kasım indirimleri kasım başından itibaren yaygın biçimde sürüyor. Ancak yüksek enflasyon tüketici harcamalarını önemli ölçüde sınırlıyor.
-
Türkiye’de Kasım indirim döneminde harcamalar son 2 yıldır düşüşte.
-
2019–2024 arasında indirim döneminde yapılan harcamalar yaklaşık %13 azaldı.
-
Deloitte anketine göre, tüketiciler bu yıl da indirimlerde %4 daha az harcama yapmayı planlıyor.
Güven Problemi: “Gerçekten İndirim Var mı?”
ABD’de olduğu gibi Türkiye’de de tüketicilerin büyük kısmı indirimlere karşı şüphe duyuyor.
-
AlixPartners verilerine göre tüketicilerin çoğu “Gerçek indirim yapılıyor mu?” sorusuna artık temkinli yaklaşıyor.
-
Birçok marka, fiyat artırıp indirim yapıyormuş gibi görünmekle eleştiriliyor.
Alışveriş Alışkanlıkları Değişti
Tüketiciler artık:
-
Harcamalarını tek güne değil, tüm sezona yayıyor.
-
Kasım–Aralık dönemindeki iki maaş aralığını değerlendirmek istiyor.
-
Fiyat karşılaştırmalarını online yaparak kampanyaların “gerçek değerini” sorguluyor.
Uzmanlara göre Black Friday’in efsanevi döneminin sona ermesinin temel nedeni, perakendecilerin yıllar içinde indirimleri aşırı yayması ve tüketici güveninin azalması. ABD’de etkinlik sönükleşirken, Türkiye’de ise yüksek enflasyon indirim heyecanını gölgeliyor.
